تشخیص گفتار یکی از مهمترین جنبه های پردازش گفتار است زیرا هدف کلی پردازش گفتار درک و پاسخ به زبان گفتاری است. یکی از کاربردهای رایج تشخیص گفتار، تبدیل ساده گفتار به متن است که در بسیاری از واژهپردازها استفاده میشود. با این حال، بسیاری از برنامه ها به دقت بسیار بیشتری نسبت به نرم افزار تبدیل گفتار به متن نیاز دارند. به عنوان مثال، علاقه زیادی به استفاده از تشخیص گفتار در هواپیماهای نظامی برای کاهش مسئولیت و بار خلبان وجود دارد. برای دستیابی به دقت و صحت، گوینده باید نرم افزار تشخیص را با صدای خود و نحوه صحبت خود کالیبره کند.
تشخیص گوینده، یکی دیگر از عناصر تشخیص گفتار، یکی دیگر از جنبه های مهم پردازش گفتار است، اما هنوز به اندازه تشخیص کلی گفتار گسترده نشده است. در حالی که تشخیص گفتار به طور خاص به درک آنچه گفته میشود مربوط میشود، تشخیص گوینده تنها بر کسی که صحبت میکند تأثیر میگذارد. تأیید هویت گوینده می تواند یک ویژگی امنیتی مهم برای جلوگیری از دسترسی یا استفاده غیرمجاز از یک سیستم رایانه ای باشد.
یکی دیگر از اجزای پردازش گفتار، تشخیص گفتار است که در اصل ترکیبی از تشخیص گفتار و گوینده است. تشخیص گفتار زمانی اتفاق می افتد که برنامه های تشخیص گفتار، گفتار یک گوینده شناخته شده را پردازش می کنند.
یکی دیگر از موضوعات در زمینه پردازش زبان، تحلیل زبان است. تجزیه و تحلیل زبان با سایر موضوعات در پردازش زبان متفاوت است زیرا واقعاً به محتوای زبانی زبان نمی پردازد. این در درجه اول در مورد الگوهای گفتار و صداها است. تجزیه و تحلیل صدا می تواند برای تشخیص مشکلات تارهای صوتی یا سایر اندام های مرتبط با گفتار با تشخیص صداهایی که نشان دهنده بیماری یا آسیب هستند استفاده شود. از الگوهای صدا و استرس نیز می توان برای تعیین اینکه آیا شخص حقیقت را می گوید یا خیر استفاده کرد، اگرچه این استفاده از تجزیه و تحلیل گفتار بسیار بحث برانگیز است.